Adli sicil kaydı silme işlemi vatandaşlarımızın son yıllarda en çok ihtiyaç duyduğu hizmetlerden biri olup adli sicil kaydı nasıl silinir, sabıka kaydı nasıl silinir, adli sicil kaydı ne zaman silinir, ne kadar sürede sonuçlanır gibi birçok soru sorulmaktadır.
Ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin bilgilerin kesinleşmiş bir mahkeme kararına istinaden kaydedildiği sisteme adli sicil kaydı adı verilir. Sabıka kaydı, bir vatandaşın devlet tarafından tutulan sabıka kaydı olarak tanımlanabilir. Sabıka kaydı halk arasında adli sicil kaydı olarak da bilinir.
Kişinin işlediği herhangi bir suç nedeniyle verilen ceza veya güvenlik tedbirinin suç siciline işlenebilmesi için mahkeme kararının kesin olması gerekir. Kesinleşmeyen mahkeme kararları adli sicile işlenmez.
Kural olarak, ceza veya güvenlik tedbiri içeren her mahkûmiyet adli sicile işlenir. Mahkeme, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar vermişse, ancak bu karar, tutanaklara işlenemez. HAGB kararları teknik olarak mahkumiyet olarak kabul edilmez. Bu nedenle ayrı bir sistemde kayıtlıdırlar.
Adli Sicil Kaydına Neler İşlenir?
Hapis cezasına mahkûmiyet kararları adli sicile işlenir. Kişi hapis cezası nedeniyle cezaevine girdikten belirli bir süre sonra şartlı tahliye/şartlı salıverilme kararı da adli siciline işlenir. Şartlı salıverilme halinde denetimli serbestlik süresinin uzatılmasına ve salıverilme kararının kaldırılmasına ilişkin kararlar da sabıka kaydına işlenir.
- Kişi cezanın infazını tamamlamış ise, cezanın infazına ilişkin bilgi de suç kaydına işlenir.
- Hapis cezası ertelenmişse, cezanın ertelendiği bilgisi ile birlikte kişinin tabi olduğu denetim süresinin de belirtilmesi gerekir. Denetim süresi yükümlülüklere uygun ve iyi uygulamada geçirilmişse, cezanın infaz edilmiş sayılmasının gerekip gerekmediği hususu da ücret defterine işlenir. Denetimli serbestlik yükümlülüklerine uyulmadığı için şartlı hapis cezasının infaz kurumunda çekilmesine karar verilirse, bu karar da adli sicil kaydına işlenir.
- Para cezalarına ilişkin düzenlemelerle alakalı bilgiler adli sicile de işlenir.
- Alternatif bir kısa süreli hapis cezası ile mahkûmiyet kararı verilmesi halinde, bu yöndeki karar sabıka kaydına işlenir.
- Olağanüstü bir hal veya bazı hakların kullanılmasından yoksun bırakıldığına dair mahkûmiyet nedeniyle verilen belirli bir hak ve yetkinin veya belirli bir meslek veya sanatın kullanılmasının yasaklanmasına veya sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin kararlar, adli sicile de işlenir.
- Bir Türk vatandaşının yabancı bir mahkeme tarafından kesin ve kesinleşmiş mahkûmiyetine bağlı olarak Türk hukukuna göre hak mahrumiyetine yol açtığına ilişkin olarak Cumhuriyet savcısının talebi üzerine mahkemece verilen karar adli sicile işlenir.
- Suç cezasını tüm sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık nedeniyle verilen karar adli sicil kaydına işlenir.
- Zamanaşımı süresinin belirlenmesine ilişkin karar adli sicile işlenir.
- Genel veya özel af yasası; Cumhurbaşkanının özel af kararı da adli sicile işlenir.
Adli Sicil Kaydı Ne Zaman Silinir?
Adli sicil kaydı ne zaman ve nasıl silinmesi gerektiği Adli Sicil Kanunu’nda açıkça belirtilmiş ve uygulamadaki şüphe Yargıtay içtihatları ile çözüme kavuşturulmuştur. Bu nedenle adli sicil kaydı şu şekilde silinebilir:
1- Ceza ve güvenlik tedbirinin infazı tamamlanmışsa, infazın tamamlanmasıyla adli sicil kaydı otomatik olarak silinmelidir. İnfazın tamamlanmasından anlaşılması gereken hakkın ortaya çıktığı tarih veya ceza hapis ise inceleme süresinin sona erdiği tarihtir. Ceza para cezası ise para cezasının ödendiği tarih, tutukluluğa çevrilmişse hapisten çıkış tarihidir. Örneğin 01.01.2016 tarihinde 3 yıl kesinleşmiş hapis cezası ile cezaevine giren ve 01.01.2017 tarihinde koruma başvurusu kullanılarak tahliye edilen bir kişinin adli sicil kaydı (sabıka kaydı) gün içerisinde silinebilecektir.
2- Suç mahkûmiyetini tüm sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetin reddi veya etkin pişmanlık üzerine adli sicil kaydı silinir.
3- Zamanaşımı veya genel af süresinin dolması veya kişinin ölümü halinde adli sicil kaydı silinir.
Uygulamada adli sicil kaydının silinmesi ile ilgili şikayetler olduğu için hükümlünün ceza avukatı nezdinde hukuki durumunun değerlendirilmesi hak kayıplarının önüne geçecektir.
adli sicil kaydı silme
Arşiv Kaydı Ne Zaman Silinir?
Adli sicil kaydı ve “arşiv kaydı” iki farklı kavramdır. Mahkûmiyetlere ilişkin düzenlemeler önce suç kütüğüne işlenir, daha sonra belirli şartların sağlanması halinde mahkûmiyet bilgileri silinerek arşive kaydedilir. Belirli koşullar karşılanırsa arşiv silinebilir.
- Hüküm giymiş kişinin adli sicil kaydı genellikle cezanın infazından sonra silinir ve arşive kaydedilir. Hüküm giymiş kişinin arşiv kaydı 5 yıl sonra silinir.
- Arşive kaydedilen mahkûmiyet kararı, Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlara göre verilen cezai mahkûmiyete atfedilebilecek haktan yoksun bırakma mahkûmiyeti ise; Cezanın infazından sonra mahkeme, hükümlünün başvurusu ile karşılanmayan hakların iadesine karar verirse, protokolün arşivlenmesi için gerekli koşulların sağlandığı günden itibaren 15 yıl sonra arşiv protokolü silinir. Verilen hakların iadesine karar verilmemişse arşiv belgesi, belgenin arşivlenmesi için gerekli şartların sağlandığı tarihten itibaren 30 yıl geçtikten sonra silinir. Bu hüküm nedeniyle, çoğu mahkumiyet dosyasında 15 yıl veya 30 yıl kalır.
Arşiv, hükümlünün ölümü veya fiilin suç olmaktan çıkarılması gibi nedenlerle hemen silinir.
Evrakta Sahtecilik Suçunda Arşiv Kaydının Silinmesi
Resmi belgelerde sahtecilik yapmaktan 1 yıl 8 ay ceza alan hükümlünün sabıka kaydının silinmesi mümkündür. Ancak adli sicil ve arşiv verilerinin silinmesi, cezanın uzunluğu ve suçun niteliği nedeniyle geçici maddenin ikinci fıkrası uyarınca aynı kanunun 12. maddesi uyarınca tedbir alınması zorunludur.
5352 sayılı Mahkeme Sicili Hakkında Kanunun geçici 2. maddesinin ikinci fıkrasına göre aynı kanunun 12. maddesine göre hareket edilmesi zorunludur. Bu nedenle hükümlü, yasaklanan haklarının kaldırılmasına karar vererek cezanın infazından itibaren 15 yıl içinde veya infazından itibaren 30 yıl içinde arşiv kayıtlarını imha edebilir.
Vergi Kaçakçılığı Suçunda Adli Sicil Kaydının Silinmesi
Denizli 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin sanığın 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na aykırı davranmaktan 359/1’den cezalandırılmasına ilişkin kararının infazının ardından aynı mahkeme kararının kanun lehinde iptali istendi.
“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından tahsil edilip suçun işlendiği tarihten itibaren bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önceki kayıtlardan silinme şartları 3682 sayılı Kanuna göre olanlar silinir, diğer kayıtlar bu Kanun hükümlerine göre işlem görür. Anayasa’nın 76. Maddesinde özel kanun hükümleri saklıdır.” Mahkumiyet dışındaki kayıtlar için ilgilinin istemi üzerine başsavcılık veya Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü, cezayı veren mahkeme veya talepte bulunanın bulunduğu yerdeki asliye ceza mahkemesi arşiv kaydının silinmesine karar verir.”
Adli Para Cezası Ödendikten Sonra Sicilden Silinir mi?
Adli para cezalarıyla ilgili sorunlar sıklıkla dile getirilir. Ceza hukuku bağlamında, mahkeme para cezaları sabıka kaydına giren cezalardır. Para cezası ödenmediği sürece adli sicil kaydı devam eder. Para cezalarına ilişkin yaptırım kesinleştikten sonra sicile işlenir. Para cezası ödendikten sonra otomatik olarak kayıttan silinmez.
Kişilerin ilişiği kesilmek için Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne şahsen veya avukat aracılığıyla başvurması gerekir. Silinme koşulları sağlanmış ve eksik belge bulunmamış ise adli para cezasına ilişkin not, harç defterinden silinir. Adli para cezaları, suçun türüne göre sadece itham defterinden silinebilir ve itham defterine aktarılabilir ve her ikisinden de tamamen silinebilir.
Görevi kötüye kullanma ve cezası hakkında bilgi almak istiyorsanız, hazırlamış olduğumuz içeriği inceleyebilirsiniz.