Halk arasında kürtaj olarak ifade edilen gebeliğin sonlandırılması, gebenin izin vermesi halinde ilk 10 haftaya kadar ücretsiz olarak yapılabilmektedir. Annenin rızası veya 10 haftalık sürenin bitiminden sonra gebeliğin sonlandırılması ancak annenin sağlığı için gerekliyse yapılabilir. Gebeliğin sonlandırılması; fetüsün tıbbi müdahale sonucu ölmesidir. Bunun dışında kalan çocuk düşürtme işlemlerine ise yasa dışı kürtaj denir.
Ceninin tam olarak ne zaman kişilik kazandığı belli olmamakla birlikte, Türk Medeni Kanunu’na göre tam ve diri olarak dünyaya gelmesine rağmen, fetüsün ana rahminde doğduğu tarihten itibaren haklara sahip olduğu kabul edilmiştir. Bu kapsamda fetüsün anne rahmine düşse dahi hukuken korunacağı öngörülmektedir.
Gebeliğin sonlandırılmasının yanı sıra cenin yaşamının sonlandırılmasının da hukuki bir boyutu vardır. Kürtaj suçları Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmiştir ve cezası hapistir. Kürtaj suçunda kadının ve fetüsün yaşama hakkı, anne olma hakkı, bedensel dokunulmazlık hakkı ve fetüsün doğma hakkı korunmaktadır. Annenin çocuğunu doğurma hakkı, fetüsün de doğma hakkı vardır. Bu nedenle hem kadının hem de fetüsün hukuki menfaatleri ilgili hükümlerle korunmaktadır.
Çocuk Düşürtme Çeşitleri Nelerdir?
Çocuk düşürtme yani kürtaj işlemi de kendi içinde ikiye ayrılır:
- Rızası olmadan kürtaj suçu
- Rıza ile kürtaj suçu
Türk Ceza Kanunu’nun kişilere karşı işlenen suçlarla ilgili bölümünün 99. maddesinin birinci fıkrasında şöyle düzenlenmiştir:
“Rızası olmaksızın kadının kürtaj olmasına neden olan kimse, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Kadının rızası dışında yaşayan fetüsün varlığının sona erdirilerek gebeliğin sonlandırılmasıdır. Rızasız kürtaj suçu, kadının rahminde yaşayan ceninin rızası olmaksızın fiziksel veya kimyasal işlemlerle gerçekleştirilmesidir. Dolayısıyla söz konusu suç isteğe bağlı hareketli bir suç olarak ifade edilir. Kadının hamilelikten korunmak için aldığı doğum kontrol haplarıyla aldığı önlemler, hukuka aykırılık teşkil etmez. Rıza dışı kürtaj suçunun temel unsuru, kadının rahminde canlı bir fetüsün bulunmasıdır.
Ayrıca aynı maddenin beşinci fıkrasında rızaya dayalı kürtaj suçunun bir başka hali daha düzenlenmiştir:
“Rızaya dayalı dahi olsa, gebelik süresi on haftayı geçmemiş kadının çocuğu yetkisiz kişiler tarafından sonlandırılırsa; iki ila dört yıl hapis cezasına çarptırılır. Yukarıdaki fıkralarda belirtilen diğer fiillerin yetkisiz kişiler tarafından işlenmesi hâlinde bu fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.”
Maddeden anlaşıldığı üzere, gönüllü olsa dahi, yetkisiz kişilerce gebeliğin sonlandırılması halinde on haftayı doldurmamış kadın söz konusu suçu işlemiş olacaktır. Burada önemli olan, rıza olsa dahi gebeliğin yetkisiz kişilerce sonlandırılması ve verilecek cezanın yarı oranında artırılmasıdır.
Çocuk Düşürtme Suçunun Cezası
Kürtaj suçu, TCK 99. maddesine göre beş yıldan on yıla kadar hapis cezasını gerektirir. Buna göre, hamile kadının rızası olmadan kürtaja neden olan kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu suç eylemi nedeniyle hamile kadının beden veya ruh sağlığı zarar görürse, fail altı yıldan on iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Hamile kadın fiil sonucu ölmüşse on beş yıldan yirmi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Kürtaj suçu; Tıbbi zaruri bulunmayan hallerde hamile kadın rıza gösterse bile on haftayı tamamlayan gebeliklerde gebeyi düşüren kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Anılan durumda gebeliğin sonlandırılmasına rıza gösteren kişi bir yıla kadar hapis veya para cezasına çarptırılır. Hamile kadının beden veya ruh sağlığına zarar veren fiil, üç yıldan altı yıla kadar hapis; ölümüne neden olduğu için dört yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasına çarptırılır.
Hamileliğinin onuncu haftasını doldurmamış olan hamile kadının rızası olsa dahi yetkisiz kişiler tarafından hamileliğinin sonlandırılması iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasını gerektirir. Kadının maruz kaldığı bir suç sonucu hamile kalması halinde, kadının rızası ve yirmi haftayı geçmemesi kaydıyla hamileliği sonlandıran kişi hakkında ceza uygulanmaz.
Ancak mahkûm edilmemek için fiilin hastanede uzman doktor tarafından gerçekleştirilmesi gerekiyor. Hamileliğinin on haftasını dolduran ve çocuğunu düşüren hamile bir kadın bile bir yıla kadar hapis veya para cezası alacaktır.
HAGB, Adli Para Cezasına Çevirme ve Cezanın Ertelenmesi
Adli para cezası, işlenen bir suç nedeniyle tek başına veya hapis cezasıyla birlikte uygulanabilen bir ceza türüdür. Çocuk düşürtme suçu, verilen hapis cezasının boyutu nedeniyle para cezasına çevrilemez. Düşük yapma suçunda adli para cezası hapis cezasıyla birlikte ceza olarak düzenlendiğinden mahkeme ceza olarak hapis cezasını seçtikten sonra bu cezayı adli para cezasına çeviremez.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, sanığa verilen cezanın belirli bir izleme süresi içinde sonuç vermemesi ve inceleme süresi içinde belirli şartların oluşması halinde, davanın düşürülmesine neden olan ceza muhakemesi müessesesidir. Kürtaj suçu kadının rızasına dayanılarak işlenmişse, hapis cezasının alt sınırına ilişkin hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Kürtaj suçundan yetkisiz kişiye verilen hapis cezasının 2 yılı geçmediği hallerde hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) mümkündür. Kürtaj suçundan dolayı verilen cezalara ilişkin cezanın kabulünün ertelenmesine karar verilebilir.
Cezanın ertelenmesi, cezaevinde mahkeme tarafından belirlenen cezanın infazından şartlı olarak feragat edilmesidir. Rıza sonucu çocuk düşürme suçunda hapis cezasının uygulanması mümkündür.
Çocuk Düşürtme Suçunda Zamanaşımı
Uzlaşma, suçun sanığı ile suçun mağduru arasında bir arabulucu aracılığıyla iletişime geçilerek yapılan anlaşmadır. Kürtaj veya çocuk düşürtme suçları pazarlık konusu suçlar değildir.
Kürtaj veya çocuk düşürtme suçları şikayet konusu suçlar arasında yer almıyor. Suçun Cumhuriyet savcılığı tarafından re’sen soruşturulması gerekir. Şikayetin geri çekilmesi, ceza davasının düşmesine yol açmaz. Şikayet hakkı zamanaşımı süresi içinde kullanılabilir.
Zamanaşımı, suçun işlenmesinin üzerinden belirli bir süre geçmesine rağmen dava açılmaması veya davanın kanuni süresi içinde sonuçlanmaması halinde ceza davasının düşmesine neden olan bir ceza hukuku kurumudur. Kürtaj veya rızaya dayalı kürtaj suçunun zamanaşımı süresi 8 yıldır. Rıza dışı kürtaj suçunun zamanaşımı süresi 15 yıldır.
Çocuk Düşürtme Suçu Unsurları
Kürtaj suçu, hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın kanunen yetkili kılınmamış bir kişinin anne dışında fetüsün rahimden çıkarılması ile oluştuğundan, söz konusu suçun faili kendisinden başkası olabilir. Hamile kadının rızasıyla yapılan usulsüz rahim ameliyatında fail anne değildir ve suça iştirak hükümlerine göre cezalandırılır.
Kanunumuz kürtaj teriminden bahsetmektedir. Yukarıda da belirtildiği gibi her ne kadar kanun maddesinde çocuk denilse de aslında bahsedilen, anne rahminde döllenmeden sonra var olan cenindir. Bu nedenle bu suçun nesnesi, doğal olarak doğmasına izin verilmeyen ve dışarıdan bir müdahale ile rahimden boşaltılan cenindir.
Dış dünyada gerçekleştirilen eylemin meydana getirdiği değişikliğe netice denir. Bazı suçların oluşabilmesi için yapılan eylem yeterli olmayıp, o eylem sonucunda bir sonucun ortaya çıkması gerekir. Bu tür suçlara sonuçsal suç denir. Kürtaj suçu, sonucun ortaya çıkmasıyla ortaya çıkan suç türlerinden biridir.
Suçun maddi unsurlarından biri olan mağduru ele aldığımızda, kadının rızası olmadan çocuk aldırılırsa hamile anne suçun mağduru olmaktadır.
Çekişmeli boşanma davası hakkında bilgi almak için hazırladığımız içeriği inceleyebilirsiniz.