Genel

Evlat Edinme Davası

evlat edinme davası

Evlat edinme; Belirli şartlar ve usuller çerçevesinde gerçekleştirilebilen ve evlat edinilen ile evlat eden arasında sözleşmesel ilişki kuran bir aile hukuku kurumudur. Evlat edinme davası Aile Mahkemesi’nde görülür. TMK evlat edinme sürecini, kanunda aranan şartların yerine getirilmesi ve evlat edinen ile evlat edinilen arasında babalık bağının kurulmasından sonra mahkeme kararıyla kurulan hukuki ilişki olarak düzenlemiştir.

Ülkemizdeki evlat edinme işlemleri;

  • Türk Medeni Kanunu’nun 305 ila 320. maddeleri,
  • Çocukların Korunması ve Uluslararası Evlat Edinmede İşbirliği Anlaşmasının Onaylanması Hakkında Kanun,
  • Reşit olmayanların evlat edinilmesine aracılık faaliyetlerinin uygulanmasına ilişkin yönetmelik,
  • Bu mevzuat ve işleyişi için hazırlanan genelgeler ve dağıtılan yazılar,

Kapsamında yürütülür.

Evlat edinme süreci resmi prosedürleri de içerdiğinden yoğun nüfuslu şehirlerde evlat edinme sürecinin tamamlanması daha uzun sürebilmektedir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne başvuru yapıldıktan sonra başvuru sahipleri resmi işleme ait tüm belgeleri toplayarak kuruma teslim etmelidir.

Tüm bu belgeler tamamlandıktan sonra yetkili makam gerekli inceleme ve soruşturmaları yapar. Bundan sonra evlat edinme davası açılmalıdır. Resmi prosedürler tamamlandıktan sonra davanın çözülmesi kolaydır. Sürece gelince ortalama 1 yıldan bahsetmek mümkündür. Ancak süreci sizin adınıza yakından takip edecek deneyimli bir aile hukuku avukatı ile çalışmanız sürecin doğru ve en kısa sürede tamamlanabilmesi için oldukça önemlidir.

Evlat Edinme Yolları Nelerdir?

  • Korunma altındaki çocukların evlat edinilmesi ve
  • Kişilerarası anlaşma ile evlat edinme.

Başvuru koşulları ikinci gruptaki evlat edinmeler için de geçerlidir. Aile Mahkemesi’ne, ulaşılamadığı durumlarda ise Asliye Mahkemesi’ne başvurulmalıdır. Türk Medeni Kanunu’nun 316. maddesi uyarınca ilgili mahkeme hakiminden taraflar hakkında soruşturma yapması istenir. Taraflar ülkede ikamet ediyorsa bu talep il sosyal hizmet müdürlüklerince kabul edilir. Ancak taraflardan biri yurt dışında ise evlat edinen ailenin öncelikle yaşadığı ülkenin yetkili kurumuna başvurması gerekir. Yurt dışı ile ilgili işlemler Genel Müdürlük tarafından yürütülür. Araştırmada oluşan görüşü ifade eden rapor evlat edinme mevzuatı çerçevesinde hazırlanır ve ilgili hakime sunulur.

Evlat Edinme İşlemlerinde Yetkili Birim

Aile içi evlat edinmelerde aracılık faaliyetleri, “aracı kurum” yetkisi ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. (Türk Medeni Kanunu’nun 320. maddesi uyarınca hazırlanan ve yürürlüğe giren Küçüklerin Evlat Edinilmesine Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik)

Uluslararası evlat edinme işlemleri, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından “Merkezi Makam” (uluslararası evlat edinme işlemlerinin yürütülmesinden sorumlu tek yetkili merkezi makam olarak, Lahey Ülkelerarası Evlat Edinme Anlaşmasına göre).

Bu kapsamda Genel Müdürlüğümüze Dışişleri Bakanlığı’nın Lahey’deki Milletlerarası Özel Hukuk Daimi Bürosuna bildirimi ile uluslararası evlat edinme işlemlerinde ülkemizin merkezi otorite statüsü verilmiştir. Uluslararası evlat edinmeler, evlat edinenin veya menşe ülkenin merkezi makamları arasındaki işbirliği ile gerçekleştirilir.

Evlat Edinme Esnasında Yapılacak İşlemler

Başvuranlara sosyal hizmet uzmanı tarafından evlat edinilecek reşit olmayanların özellikleri ve evlat edinmenin sosyal ve hukuki sonuçları hakkında bilgi verilir ve birlikte ilk görüşme formu doldurulur.

Evlat edinme başvurusunda bulunan kişi veya eşler, evlat edinme sürecine ilişkin tüm yükümlülükleri kabul ve taahhüt ederler.

Düzenlenecek belgeler ve süreç hakkında daha detaylı bilgiye Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı’nın internet sitesinden ulaşılabilir.

Evlat Edinme Başvurusunun İncelenmesi

Evlat edinme başvurusunda bulunan kişi ya da eşler;

  • Başvuru tarihinden itibaren en geç iki ay içinde belgeleri tamamlar ve teslim ederler. Bu süre içinde belgelerini teslim etmeyenlerin başvuruları işleme alınmayacaktır.
  • Belgelerin teslim edildiği tarih ve saat, reşit olmayanın sosyal taramasına ve yerleştirilmesine bağlıdır. (Ancak, korunmaya muhtaç olmayan reşit olmayanların evlat edinilmesi veya ana, baba ve çocuk ilişkisinin bulunması veya akrabalık bağının bulunması hallerinde bu ilkeye uyulmaz.)
  • Başvurucular, belgelerin tesliminden itibaren en geç altı ay içinde konutlarında ziyaret edilir ve haklarında sosyal soruşturma başlatılır.
  • (Başvuruların yoğun olduğu il müdürlüklerinde bu süre altı ay daha uzatılabilir.)
  • İncelemede karar vermeyi kolaylaştıracak her türlü belge istenir.
  • Başvuranların ve varsa birlikte yaşadıkları diğer kişilerin kişilikleri, eğitimleri, kültürel özellikleri, ekonomik güçleri, sağlık durumları, aile bireylerinin birbirleriyle ve çevreleriyle ilişkileri, gençlerden beklentileri, evlat edinmeye bakış açıları, bakıma yaklaşımları değerlendirilir. Başvuru sahiplerinin veya olası soyunun eğitimi ve yetiştirilmesi, özellikleri, tutumları ve görüşleri de incelenir.
  • Adaylarla en az beş görüşme yapılır.
  • Görüşmeler, incelemeler ve belgeler sonucunda yapılan değerlendirmeye dayalı olarak kapsamlı bir sosyal inceleme raporu hazırlanarak görüş bildirilir.

Çocuğun Yerleştirilmesi

  • Küçük çocuk, “Evlat edinme öncesi geçici bakım sözleşmesi” ile evlat edinen kişinin/eşin yanına yerleştirilir.
  • Geçici bakım sözleşmesinin imzalanmasından sonra evlat edinilecek çocuk en az bir yıl süreyle bakım ve eğitimi uygun görülen eş(ler)in yanına yerleştirilir.

Çocuğun İzlemesi

Evlat edinmeden önceki bir yıllık muafiyet süresi boyunca kanuna göre yerleştirilen küçük;

  • Evlat edinen kişi veya eşler, küçüğü eğitme, aile ilişkileri, sağlık, çocukla ilişkilerin gelişimi, sosyal ve ekonomik koşullardaki değişiklikler açısından sosyal hizmet uzmanları tarafından izlenir.
  • İzleme sonucunda üç ayda bir izleme raporları düzenlenmektedir.
  • Evlat edinilenlerin altsoyu varsa ergin olmayan çocukla ilgili tutum ve düşünceleri de takip raporunda değerlendirilir.
  • Evlat edinilenlerin küçüğe karşı tutum ve davranışları kurum tarafından takip edilirken, ihtiyaç halinde danışmanlık ve rehberlik de yapılır.

Yerleştirme İşleminden Sonra Küçük Çocuğun Yurt Dışına Gitmesi Gerekir.

Kişi/eşler, evlat edinme davası sürecinden önceki bir yıllık geçici bakım süresi içinde görev, tatil vb. nedenlerle daha kısa süreliğine il dışına çıkmak isterse;

  • Süresi içinde ilçe yönetim kuruluna şahsen ve yazılı olarak başvurulması gerekir.
  • İl müdürlüğünce kanunen gerekli olan işlemler tamamlanıp izin verildikten sonra çocuk evlat edinenlerle birlikte il dışına çıkabilir.
  • Kişi/eşler, evlat edinmeden önceki bir yıllık geçici bakım süresi içinde görev, tatil vb. nedenlerle daha kısa süreli yurt dışına çıkmak isterse;
  • Süresi içinde ilçe yönetim kuruluna şahsen ve yazılı olarak başvurulması gerekir.
  • Çocuğun yurtdışına çıkabilmesi için kanunen gerekli olan işlemler il müdürlüğünce tamamlanır.
  • Bu bilgiler il müdürlüğü tarafından merkezi otorite çerçevesinde işlem yapılmak üzere çocuk hizmetleri genel müdürlüğüne iletilir.
  • Küçük çocuğun, kişinin gideceği ülkede yurtdışında izlemeyi gerektirecek bir süre kalması durumunda, merkezi otorite varış ülkesi merkezi otoritesi ile işbirliği içinde izlemeye devam eder ve hazırlanan raporların gönderilmesi istenir.
  • İzleme süreci başlatılırsa, izleme ve periyodik raporların gönderilmesinden evlat edinen aile sorumludur.

Gizlilik

Türk Medeni Kanunu’nun 314. maddesi: “Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlat edinme talep edilmedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz.” Evlat edinme sürecinde gizlilik sağlanmaktadır.

Bir yıllık izleme süresinin sonunda, ilgili mahkemeye evlat edinme davasının sunulması için sosyal inceleme raporunu içeren dosya bir ay içinde hazırlanır.

Güvenlik soruşturması iptali davası hakkında bilgi almak için hazırlamış olduğumuz içeriği ziyaret edebilirsiniz.