Belediyelerin en temel vazifelerinden biri, belediye sınırları içinde yapılan yapıları denetlemek, imar planına veya yapı ruhsatına aykırı olarak yapılanları ise durdurup yıkmaktır. Belediyelerin inşaat durdurma ve inşaat yıkım işlemlerine ilişkin karar alma yetkisi bulunmaktadır. İdare, ruhsat alarak ve ruhsat ve eklerine uygun olarak yapıların yapımını denetlemekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün nedenlerinden biri, idarelerin diğer sorumlularla birlikte bu tür yapıların kendiliğinden veya depremler sonucu yıkılması sonucu oluşan zararlardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olmasıdır.
Belediyenin verdiği yıkım kararının hukuka uygun olabilmesi için İdare Kanununun yetki, şekil, sebep, konu ve amaç olan 5 maddesi bakımından hukuka uygun olması gerekir. Aksi takdirde hukuka aykırı bir işlem olacaktır. Bu durumda iptal davasının idare mahkemesinde açılması gerekir.
İnşaat Yıkım Kararı Nedir?
İmar Kanunu’na göre, yapı ruhsatnameleri ve nihai olarak inşaat yıkım kararları çeşitli nedenlerle belediyeler veya valiler tarafından alınabilir. Örneğin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 23. maddesinin son fıkrasına göre binanın kanalizasyonunun kanalizasyona bağlanması zorunludur ve bu yapılmadığı takdirde söz konusu binanın yıkımı gerçekleşecektir.
Yine Kanun’un 33. maddesine göre kamu hizmetine ayrılan yerlerde geçici yapılar yıkılabilir. Kanunun 39. maddesine göre kamu güvenliği ve kamu düzeni açısından tehlike oluşturan binalar yıkılır. Bu yazıda, ruhsatsız veya kaçak yapılar nedeniyle belediyeler veya valilikler tarafından verilen yıkım kararlarına karşı, İmar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca başvurulacak yollar incelenecektir.
İnşaat Yıkım Kararına İtiraz Nasıl Yapılır?
İnşaat yıkım kararı bulunan yapı, malikinin yıkım kararı veren idari merciye başvurarak bu kararın geri alınmasını talep etmesi halinde yıkım kararına yapılan itiraz, yıkım kararına itiraz olarak adlandırılır. Bunun yanı sıra bir de aşağıda bahsedeceğimiz bir duruşma var.
Yıkım kararı bireysel mülkiyet haklarını sınırlayan önemli bir idari tedbirdir. Bu nedenle kararın hukuka uygun olarak verilmesi önemlidir.
İdarenin verdiği yıkım kararında hukuka aykırı bir ilişki varsa, inşaatçıların başvurabilecekleri hukuk yolları bulunmaktadır. Bunlar, idare hukukunun iptali için temyiz ve dava yoludur.
ÖNEMLİ: Bir yıkım kararı söz konusu olduğunda, somut olayın özelliklerine göre ne zaman ve hangi temyiz süreçlerine başvurulması gerektiği değerlendirilmelidir. Bu nedenle deneyimli bir emlak avukatına danışmak en sağlıklısı olacaktır. Bu konuda Hür Hukuk Bürosu olarak sizlere yardımcı olmaktayız.
Yıkım Kararı Nasıl Verilir?
Belediye meclisinin planlama, usul ve mevzuata aykırı yapılar için son alternatif yaptırım olarak aldığı karara inşaat yıkım kararı denir. Yıkım kararı kişinin mülkiyet haklarına yönelik önemli bir sınırlama olduğu için belediye kararının hukuka uygun olarak verilmiş olması çok önemlidir.
Yıkım kararının usulüne ilişkin düzenleme 3194 sayılı İmar Kanununda yer almaktadır. Yasal düzenlemelerde izin alınmadan yapılabilecek istisnai durumlar dışında, inşaatlar için çeşitli yükümlülükler belirlenmiştir.
Ruhsat alınmasına rağmen ruhsat alınmadan inşaat yapılmışsa veya yapının mevzuata ve kanuna aykırı olarak yapıldığı ilgili idari makamlarca tespit edilirse doğrudan yıkım kararı verilmez. Yıkım kararı son çare olarak uygulanan bir yaptırımdır. Ancak uygulamada bazen doğrudan kanuna uygun olarak verilmektedir.
Yapı Tatil (İnşaat Durdurma) Zaptı
Ruhsatsız, mevzuata veya kanunlara aykırı olarak yapılan inşaatların belediye tarafından tespit edilmesi veya belediyenin bundan haberdar olup ilgili mahalde durum tespiti yaparak ihlali tespit etmesi halinde, önce mühürlenir ve inşaat durdurulur. Bu işlemle birlikte ruhsata ve mevzuata aykırı olan yapılara yetkili kişiler tarafından düzenlenen yapı ruhsatnamesi tahsis edilmektedir.
Bu tutanağın kapıya asıldığı gün binada inşaatın durdurulması kararı ilgiliye tebliğ edilmiş sayılır. Bu tutanağı gören ilgili kişi, bildirim tarihinden sonra idare tarafından belirlenen süre içinde inşaatın durdurulmasına neden olan aykırılıkların giderilerek inşaatın durdurulması kararının kaldırılmasını yetkili merciden talep edebilir. Aykırılıklar giderilerek idareye başvururken, idarenin ilgili kontrolleri yapması ve sorunların giderildiğini tespit etmesi halinde yapı üzerindeki mühür kaldırılır.
Mührü gören kişi ilgili sorunları gidermek için hiçbir şey yapmazsa, binanın ruhsatı varsa ruhsat iptal edilir. İmha kararları yetkili idari merciler tarafından alınır ve yıkılır.
Yukarıda da açıkladığımız gibi inşaat yıkım kararı son alternatif yaptırımdır. Mevzuata aykırı yapı için öncelikle yapı kullanma izin belgesi düzenlenmelidir. Bu süreçten sonra yapı mühürlenir ve etkilenen kişiye ihlalleri düzeltmesi için bir süre verilir. Bu süre 1 aya kadar çıkabilir.
İnşaat Yıkım Kararına İtiraz
İnşaat yıkım kararı idari makamların verdiği bir karardır. Bu nedenle yıkım kararları idari tedbir olarak adlandırılabilir. Bu nedenle idarenin vermiş olduğu yıkım kararlarına veya yapı kullanma izin tebliğine İdare Kanununda belirtilen şekilde itiraz edilir.
Mevcut yasal düzenlemelere göre bu karardan etkilenen kişiler, yıkım kararının idari makamlara tebliğinden sonra yıkım kararının iptalini talep edebilir. Yıkım kararına karşı iptal davası açılabilmesi için öncelikle temyize gitme zorunluluğunun bulunmadığı vurgulanmalıdır. Yani doğrudan yıkım kararına karşı iptal davası açılabilmesi mümkündür.
Karara itiraz için idareye başvuru, yıkım kararının tebliğinden itibaren 60 gün içinde yapılmalıdır. Yapı kullanma izin belgesi binanın görünür bir yerine asılarak yıkım kararı verilmiş sayılır.
Kaçak yıkım kararının iptali için idareye yapılan başvuruya, idarenin olumsuz cevap vermesi veya 60 gün içinde herhangi bir cevap vermemesi halinde, kişi ret kararının tebliğinden itibaren 60 gün içinde iptal davası açabilir.
İptal Davası Açılması İnşaat Yıkım Kararını Durdurur mu?
Yapı ruhsatı başvurusuna veya yıkım kararına itiraz edilmesi veya iptal davası açılması yıkım işleminin durdurulması için yeterli değildir. İptal prosedürleri etrafındaki işlemler uzun sürebilir. Devam eden süreçte binanın yıkımının önüne geçilebilmesi için iskan istemi ile iptal davası açılması gerekir.
Dava bu taleple birlikte açılırsa, mahkeme talebin esasına ilişkin değerlendirme yaparak dava sonuçlanıncaya kadar yıkım işleminin durdurulmasına karar verebilir. Mahkemece açılan dava sonucunda iptal davasının reddine karar verilirse bu karardan sonra yıkım işlemi yapılabilir.
Yürütmeyi durdurma talebi ile açılacak davalarda hazırlanan dilekçeler çok önemlidir. Çünkü icranın geri bırakılmasının sebepleri dilekçede detaylı olarak açıklanmalıdır. Yürütmeyi durdurmaya yönelik gerekçesiz başvuruların reddedilmeyle sonuçlanması muhtemeldir.
Yıkım Kararına İtiraz Dilekçesi Örneği
Mevzuata aykırı olduğu ve binaya asıldığı gerekçesiyle hazırlanan imar izin raporu ve yıkım kararına itiraz ve dava açma süreçlerinde hazırlanan inşaat yıkım kararına karşı itiraz başvurusu örneği çok önemli detayları içermektedir.
Yıkım kararına itiraz dilekçesinin seçimi, bildirimin veya yıkım kararının hangi nedenle hukuka aykırılık teşkil ettiği ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.
İnternet üzerinden verilen yıkım kararına karşı itiraz dilekçesine örnek olarak somut durum dikkate alınmadan hazırlanan ve hukuki hatalar içeren dilekçeler verilebilir. Bu dilekçeler ile başlatılan itiraz ve hukuki süreçlerin olumsuz sonuçlanması muhtemeldir. Bu nedenle bu süreçte bir avukattan yardım almanızda fayda vardır.
İnşaat yıkım yetkisi ve Yıkım Kararı
İnşaat yıkım yetkisi ve yıkım kararı, Anayasa’nın 35. maddesinde düzenlenen temel haklardan biri olan “mülkiyet hakkı” ile ilgili olan ve zamanaşımı olarak karşımıza çıkan bir tasarruf şeklidir. Yıkım kararı, idarenin kamu gücünü en yoğun ve etkin kullandığı durumlardan biridir.
Çünkü amacı, hukuka aykırı olarak yapılmaya veya değiştirilmeye çalışılan bir yapıyı hukuka uygun hale getirmek olsa da, ilgilinin rızası dışında uygulanmaya yönelik bir karar olması bakımından kesin ve uygulanabilir bir idari hak olarak karşımıza çıkmaktadır.
Menfi tespit davası hakkında detaylı bilgi almak için hazırlamış olduğumuz içeriği inceleyebilirsiniz.