İdari para cezası, devletin pek çok kurumu tarafından verilen para cezalarına verilen isimdir. İdari para cezası verebilecek devlet kurumlarından bazıları ise şu şekildedir: valilikler, emniyet, bakanlıklar, belediyeler, kaymakamlıklar, sosyal sigorta kurumları, genel müdürlükler (örneğin sivil havacılık genel müdürlüğü). Mahkemelerin verdiği para cezaları ise tamamen farklı hukuki sonuçları olan adli para cezası niteliğinde cezalardır.
Vatandaşın kabahatlerine karşı idari para cezası uygulanmaktadır. Dolayısıyla idari para cezası ödenmezse hapis cezasına çevrilemez. İdari para cezasının ödenmemesi durumunda, verilen para cezasının tahsili için yalnızca borçlu olan kişi hakkında icra takibi başlatılır. Uygulamada en çok kişinin adına ve araba ya da banka hesaplarında kayıtlı olan taşınmaz mallara el konulur. Kişinin konutuna giderek fiilen haciz uygulaması söz konusu değildir. Ancak konuta haciz gelse dahi yasal olarak ev eşyalarına haciz konulamaz.
İdari para cezaları, trafik cezaları, SGK tarafından işverene verilen cezalar, Askeri Ceza Kanunu kapsamında devamsızlık veya kabahatler nedeniyle verilen cezalar ve belediye meclisinin çevreyi kirletme nedeniyle verdiği cezalara örnek olarak verilebilir.
İdari Para Cezası Nedir?
İdari para cezası, devletin idari birimlerindeki gerçek ve tüzel kişiler hakkında idari makamlarca verilen ve amacı suç teşkil etmeyen ancak görevi kötüye kullanma olarak tanımlanan para cezalarıdır. İdari para cezaları, kanunlarla belirlenen ihlaller için kanunların yetkili kıldığı kişiler tarafından verilir. İdari para cezaları bakanlıklar, belediyeler, polis, kaymakamlar, valiler, sosyal sigorta kurumları ve mahkemeler tarafından verilebilir.
İdari Para Cezası Verilebilecek Haller Nelerdir?
İdari para cezalarının uygulanması, belirlenmiş olan idarelerin takdirine bırakılmamış, kanunla belirlenmiştir. İdari para cezaları 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nda ifade edilmiştir. Aynı zamanda özel kanunlarda da düzenlenen idari para cezası çeşitleri de vardır.
Kabahatler Kanunu’nda düzenlenen ve idari para cezası gerektiren fiillerin başlıcaları şunlardır;
- Gürültü Yapmak
- Rahatsız Etmek
- Tütün Mamullerinin Tüketilmesi
- Kimliği Bildirmemek
- Çevreyi Kirletmek
- Afiş Asmak
- Emre Karşı Gelmek
- Dilencilik Yapmak
- Kumar Oynamak
- Sarhoşluk
- Silah Taşımak
İdari Para Cezasına İtiraz Süresi
İdari para cezasına itiraz süresi 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesine göre genel olarak 15 gündür. İtiraz süresi idari para cezası ilgiliye tebliğ edildiği, yani ceza kararının verildiği andan itibaren başlar.
İdari para cezası cezanın alıcısına gönderildiğinde, itiraz süresi ve itiraz mercii belirtilmelidir. Ancak uygulamada para cezasının hukuka aykırı olarak muhatabına tebliğ edildiği, itiraz süresinin ve hangi merciye başvurulacağının belirtilmediği görülmektedir. İtiraz süresinin ve bildirimde yetki gösterme yükümlülüğünün anlamı, bazı idari kurumların özel kanunlarında 15 günlük genel itiraz süresinden ayrı bir itiraz süresinin bulunmaktadır.
Hükümet kararına göre, itiraz süresinin idari bir işlemle muhataba bildirilmemesi halinde uygulanacak itiraz süresi 60 gündür (Hükümet Konseyi 14. Daire – 2013/697 kararı). Devletin idari kurumları tarafından verilen idari yaptırım kararlarında, idari yaptırım kararına karşı hangi mahkemeye veya itiraz edilecek diğer idari mercilere ve başvuru sürelerine ilişkin yasal zorunluluk bulunmaktadır.
İdari Para Cezasında Nereye İtiraz Edilir?
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesine göre idari para cezalarına karşı ceza hakimlerine itiraz edilebilmektedir.
İdari para cezasıyla birlikte bir ceza kararı da açıklanırsa, örneğin işyerinin kapatılmasına da para cezası verilirse, yetkili mahkeme idare mahkemesi olur. Bu durumda, işlemin iptali için idare mahkemesinde dava açılması gerekir. İdari para cezasına ek olarak, sadece ilan edilmiş olan diğer idari para cezalarına ilişkin kararlara karşı idare mahkemesinde dava açılmalıdır.
Bazı idari kurumlar tarafından verilen cezalara karşı, ilgili kanunlarının hükümlerine göre idare mahkemesinde iptal davası açılması gerekmektedir. Örneğin SGK tarafından verilen idari para cezası…
İdari para cezasına itiraz konusunda uygulamada ciddi hatalar yapılmaktadır. Bu nedenle şikayetler, yüksek idari para cezalarına avukat aracılığıyla itiraz edilmesini engellemektedir.
Askerlik ile İlgili İdari Para Cezasına İtiraz Süresi Nedir?
1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun 86. maddesine göre devamsızlık ve bakaya kalmanın cezası hukuki niteliği itibarıyla idarî para cezası olup, il veya ilçe kurullarınca verilir. İlçe kurulları kaymakamlık bünyesinde, il kurulları ise valilik bünyesinde görev yapan kurullardır. Bu kurullarca yoklama kaçağı ya da bakaya kalmama nedeniyle verilen idari para cezası kararlarına karşı, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde, kararı veren idarenin bulunduğu yerdeki yetkili Sulh Ceza Hakimliği’ne itiraz edilebilir.
Askeri Ceza Kanunu’ndaki özel düzenlemeden dolayı cezalandırılan kişi askerde ise idari para cezasının tahsili askerlik hizmetinin bitiminden sonra da devam eder.
SGK İdari Para Cezalarına İtiraz Süresi Nedir?
5510 sayılı SGK Kanunu (md. 83, 85, 86), Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından verilen idari para cezalarının genel temyizinden ayrı bir temyiz yöntemini düzenlemiştir. SGK tarafından verilen idari para cezalarına karşı doğrudan mahkemeye dava açılması mümkün değildir. İdari itirazlar dava açılmadan önce kullanılmalıdır. SGK bünyesinde idari para cezalarına karşı itiraz komisyonları bulunmaktadır. Ceza alan kurum, ancak 15 gün içinde şahsen veya iadeli taahhütlü mektupla Ceza Kuruluna itiraz edebilir. İdare Ceza Kurulu ilgilinin itirazını reddederse ret kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde İdare Mahkemesinde dava açılmalıdır.
Sigortasız çalıştırma, kaçırılan prim günü veya kazanç bildirimi nedeniyle SGK tarafından prim borcu tahakkuk ettirilen ve kendisine prim borcunun ödenmesi için tebliğ edilen işverenlerin, prim borcunu tahsil eden birimin prim geliri için 1 ay içinde İtiraz Kuruluna itiraz etmesi gerekir. İtirazın reddedilmesi halinde işverenin 1 ay içinde yetkili sosyal sigorta kurumu olan il müdürlüğünün bulunduğu yerdeki İş Mahkemesine dava açması gerekir.
Yasaklı Yerlerde Sigara İçme İdari Cezası Nereye Ödenir, Nereye İtiraz Edilir?
Tütün mamullerinin içilmesinin yasak olduğu yerler hakkında kanunun ikinci maddesine göre 4207, belirli kapalı alanlarda sigara içmek yasaktır. Sigara içmenin yasak olduğu yerler, sağlık hizmeti verilen hastaneler, tıp merkezleri, aile sağlığı merkezleri, eğitim faaliyetlerinin yürütüldüğü tüm okullar, sürücü kursu, dershane gibi yerler, kütüphane, sergi, müze gibi kültürel faaliyetlerin yürütüldüğü yerler, tüm kapalı spor salonlarında, toplu taşıma araçlarında, toplu taşıma araçlarının bekleme alanlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarında en az beş kişinin çalıştığı kapalı mekanlarda sigara içme yasağı vardır.
Sigara yasağına uyulmadığında her yıl değişen oranlarda idari para cezası uygulanmaktadır. Sigara yasağının ihlali nedeniyle idari para cezası, söz konusu yerin kafe, restoran vb. işyeri olması halinde hem sigara içen kişiye hem de işyeri sahibine verilir.
Sigara idari para cezası nereye ödenir yani ödeme yeri sorularının cevabı sigara cezası tutanağında bulunmaktadır. Sigara içmeye ilişkin idari para cezaları Emlak Müdürlüğü’ne ödenir. Örneğin Bakırköy’de bir kafede sigara içen kişiye verilen sigara cezası Bakırköy Emlak Müdürlüğü’ne ödenir. Sigara cezaları vergi dairelerine ödenemez, yasal niteliği gereği idari para cezası olduğu için kaymakamlık bünyesinde bulunan Emlak Müdürlüğü’ne ödenir.
İdari Para Cezaları Nereye Ödenir?
İdari para cezaları genellikle emlak müdürlüklerine ödenir. Bazı kurumlar tarafından verilen idari para cezalarının, cezayı veren kurum tarafından tahsil edildiğini belirtmek gerekir. Karışıklık yaratmamak için, kanun kişiye ihbarda bulunulurken idari para cezasının nereye ödeneceğinin bildirilmesini zorunlu kılmaktadır.
İdari para cezasının peşin ödenmesi halinde cezanın 1/4’ü oranında indirim yapılır. Erken ödeme yapmak isteyen kişi, cezanın tebliğinden itibaren 15 gün içinde cezayı ödemek zorundadır. Cezanın erken ödenmesi, cezanın temyiz edilmesini engellemez. Kişi bir yandan cezayı öderken diğer yandan cezaya itiraz edebiliyor.
Tahliye taahhütnamesi hakkında bilgi almak için hazırlamış olduğumuz içeriği inceleyebilirsiniz.