Vasiyet, hukuk sistemimizde ölüme bağlı tasarruflardan biridir. Hukuk sistemimize ve Türk Medeni Kanunu’na göre, vasiyetname veya miras sözleşmesi gibi ölüme bağlı tasarrufları olan kişiler, mallarının ölümden sonra mirasçılarına nasıl intikal edeceği konusunda vasiyetlerini beyan edebilirler. Vasiyetnamenin iptali davası da bu bakımdan oldukça önemli davalar arasında yer alıyor.
Vasiyetler çok katı şartlara tabidir. Bu şekilsel gereklilikler yerine getirilmezse, vasiyet edenin son vasiyetini yansıtsa bile vasiyetler iptal edilir. Bu nedenle, vasiyetnamenin taslağı hazırlanırken bir avukatın profesyonel hukuki desteğinden yararlanmanızı tavsiye ederiz. Bu konuda sizlere kusursuz destek sunarak vasiyetnamenin iptali konusunda yardımcı olmaktayız.
Vasiyetnamenin İptali Davası Nedir?
Vasiyetler çok katı şartlara tabi olduklarından ve vasiyet edenin ölümünden sonra açıldıklarından (vasiyetnamenin açılması); Vasiyette aranan şartların oluşmaması halinde miras bırakanın yeniden vasiyet etmesi veya nihai vasiyetini yeniden beyan etmesi mümkün olmayacağından mutlak butlan değil, iptal yaptırımı söz konusudur.
Sonuç olarak, kanunda yer alan vasiyetnamenin iptali sebeplerinden birinin varlığı halinde, yakın kişiler tarafından vasiyetnamenin iptali davası açılması halinde, yetkili kişi ve yetkili mahkeme tarafından iptal kararı verilir. Ancak kimse vasiyetin iptalini talep etmezse vasiyet geçerlidir. Ayrıca bu durumda, yani vasiyetten vazgeçildiğinde, vasiyetin tamamen veya kısmen geri alınması için başvurulabilir.
Vasiyetnamenin İptal Sebepleri Nelerdir?
Vasiyetnamenin iptali için kanunda belirtilen sebeplerin varlığı aranır. Vasiyetnamenin ve diğer ölüme bağlı tasarrufların iptali için dava açılabilecek haller Türk Medeni Kanunumuzun 557. maddesinde açıkça düzenlenmiştir. Vasiyette bulunmak isteyen vasiyet edenin tasarruf ehliyeti, vasiyetnamenin hükümsüzlüğünün en yaygın nedenlerinden biridir. Vasiyet edenin akıl hastası olması, 15 yaşından küçük veya 65 yaşından büyük olması ve akıl sağlığı raporu olmaksızın vasiyette bulunması hâllerinde, itiraza karar verilmesi gerekir.
Mirasçının vasiyetin yapıldığı gün sağlık ocağından veya aile hekiminden aldığı sağlık raporunun yeterliliği tartışılacaksa Yargıtay Adli Tıp Kurumu kararlarına göre rapor alınması gerekir. Bu durumda, mirasçının ölümünden önce ve özellikle vasiyetname tarihlerinde, herhangi bir hastalığı olup olmadığı, akli dengesini bozacak herhangi bir tedavi veya ilaca maruz kalıp kalmadığına ilişkin değerlendirme yapılacaktır.
Ölüm halinde yapılan tasarruf hata, aldatma, korkutma veya zorlama yoluyla yapılmışsa, mirasçının kendi iradesinin geçersiz olduğu açıklanamaz. Manevi onay olarak da bilinen yıldırma, bakmakla yükümlü olunan yaşlı bir kişiye bakılmadığını söylemekten de oluşabilir. Bu nedenle, bu durumda, vasiyetnamenin aciz olduğuna dair bir kanıt varsa, vasiyet iptal edilebilir. Ancak hata, korkutma, aldatma veya zorlama iddiaları somut kanıtlarla desteklenmelidir.
Bir vasiyet tasarrufunu temsil eden bir vasiyetin tesisi, şartlara bağlı olarak mümkündür. Düzenlenen vasiyetnamenin şarta bağlı olması iptal sebebi olmayıp, ölüm halinde ilgili tüm taraflar şartın yerine getirilmesini talep etme hakkına sahiptir. Ancak vasiyetname hükümlerinin hukuka ve ahlaka aykırı olmaması gerekir. Kanunda öngörülen şekillere aykırı olarak vasiyet yapılırsa, örneğin resmi vasiyetname yapılmaz ve 2 şahit huzurunda yapılmaz ise vasiyet geçersiz olur.
Vasiyetnamenin İptali Davasında Yetkili Mahkeme
Vasiyetnamenin iptali halinde yetkili mahkeme, vasiyet edenin son yerleşim yeri mahkemesidir. Bu husus Türk Medeni Kanunumuzun 576. maddesinde açıkça düzenlenmiştir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 2. maddesi uyarınca vasiyetnamenin iptali davalarında yetkili mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir.
Vasiyetnamenin İptali Kararının Sonuçları
Öncelikle belirtmek gerekir ki, iradeden dönme davasının sonuçları sadece iradeden dönme davasının tarafları arasında geçerlidir. Vasiyetnamenin iptaline karar verilmesi halinde, iptal davasına konu olan vasiyetname hiç yapılmamış gibi ele alınır. Duruma ve somut olaya bağlı olarak vasiyetnamenin kısmen veya tamamen iptali mümkündür.
Vasiyet kısmen silinirse, silinen kısım hakkında sadece miras hukuku hükümleri uygulanır, silinmeyen kısım geçerliliğini korur. Vasiyetin tamamen ortadan kalkması halinde, daha önceki bir vasiyetin var olup olmadığına da bakmak gerekir. Önceden vasiyetname yoksa miras hukuku hükümlerine göre tereke taksimi yapılır.
vasiyetname iptali davası 2023
Vasiyetname Çeşitleri
Vasiyet, mirasçı tarafından tek taraflı olarak yapılan bir vasiyet düzenlemesidir. Tek taraflı hukuki bir işlem olan vasiyet, vasiyet edenin tek taraflı irade beyanı ile gerçekleşir ve vasiyet edenin ölümünden sonra sonuçları olur.
Kelimenin tam anlamıyla, irade, bir kişinin öldükten sonra yapmayı seçtiği şey anlamına gelir ve bunun belgelenmiş halini ifade eder. Geçerli bir vasiyet düzenlenebilmesi için kişinin aklı başında ve 15 yaşından büyük olması gerekir. (TMK md. 502) Kanunumuz vasiyetin mirasçı tarafından resmen veya şahsen veya sözlü olarak yapılabileceğini hükme bağlamıştır. (TMK m.531)
Resmi Vasiyetname
Resmi vasiyet, adından da anlaşılacağı gibi, bir memur tarafından hazırlanan bir vasiyet türüdür. Yasal düzenleme, memurun bu vasiyetnameyi iki tanık huzurunda düzenlemesini şekil şartı olarak şart koşmuştur. Devlet memuru, hakim, noter veya kanunla bu yetki verilen herhangi bir memur olabilir. (TMK md 532)
Resmi vasiyetnamenin resmi görevli tarafından iki tanık huzurunda yapılması ispat şartı değil, geçerlilik şartıdır. Görevlinin yapacağı işlem, rıza gösterme amaçlı olmayıp, maddenin lafzından da anlaşılacağı gibi, baştan sona bir “emir” niteliğindedir.
Mirasçı son vasiyetini memura iletir, memur vasiyetini yazar veya yazdırarak okuması için mirasçıya verir. Vasiyetname vasiyet eden tarafından okunur ve imzalanır. Görevli de vasiyetnameyi tarih koyarak imzalar. (TMK md 533)
Vasiyetname tarihlenip imzalandıktan sonra vasiyetçi, vasiyetnameyi okuduğunu ve bunun son arzusu olduğunu memur huzurunda iki şahide beyan eder. Tanıklar da bu beyanın kendilerinden önce yapıldığını ve vasiyet edenin müsait olduğuna inandıklarını yazarak vasiyetnameyi imzalarlar. Vasiyetnamenin içeriğini tanıklara bildirme zorunluluğu yoktur. (TMK m.534)
Mirasçı vasiyetnameyi okuyamıyor veya imzalayamıyorsa, memur vasiyeti iki tanığın huzurunda okur ve ardından mirasçı, kendisine okunan vasiyetnamenin son vasiyetini içerdiğini tanıkların önünde beyan eder. Ayrıca bu durumda tanıklar, vasiyetçinin beyanının kendilerinden önce yapılacağını ve onu yetkili bulduklarını, vasiyetnamenin vasiyetçiye memurları huzurunda okunacağını ve mirasçının son dileklerini içerir. (TMK m.535)
El Yazısı Vasiyetname
El yazısı vasiyetname, baştan sona kuruluş yılını, ayını ve tarihini gösteren, baştan sona tamamen mirasçının el yazısı ile yazılmış ve imzalanmış bir vasiyet türüdür ve belirtilen özellikler bu vasiyet türünün şekil şartıdır. (TMK md. 538)
Kanun koyucu, el yazısı vasiyetnamenin noter, bölge hakimi veya imza yetkilisine saklanmak üzere açık veya kapalı bırakılabileceğini düzenlemiştir. Bu noktada, kanun koyucunun tercih ettiği “geri bırakılabilir” ibaresinin, el yazısıyla vasiyetnamenin miras bırakanın iradesine bırakıldığını ve bunun geçerlilik şartı veya iptal sebebi olmadığını gösterdiği vurgulanmalıdır.
Sözlü Vasiyetname
Sözlü vasiyet, resmi ve el yazısıyla yazılmış vasiyetin aksine, yalnızca istisnai durumlarda kullanılan bir vasiyet biçimidir. Sözlü vasiyete başvurabilmek için, vasiyet edenin savaş gibi olağanüstü hallerde ölmüş olması hallerinde kullanılabilecek bir vasiyet şeklidir. (TMK m. 539)
Sözlü vasiyetnamenin yapılış şekli, iki şahide vasiyet edenin son vasiyetini vermek ve onlara bu beyanlara göre vasiyet yazma veya dikte etme görevi vermektir. Vasiyetname için tanıklık yasağı sadece okuryazarlık için değil, aynı zamanda sözlü vasiyetname taslağı için de geçerli olmalıdır.
Düğün takıları kime aittir konusu hakkında bilgi sahibi olmak için bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz.